poradnik

Kto może sprawować Rodzinną Opiekę Zastępczą?

  • osoba lub rodzina spokrewniona z dzieckiem np. rodzeństwo, dziadkowie,

  • osoba lub rodzina niespokrewniona z dzieckiem


Rodzinna opieka zastępcza jest:

wszechstronną opieką nad dzieckiem które nie ma właściwej opieki rodziców

Dzieci potrzebują opieki zastępczej, ponieważ zostały pozbawione opieki rodzicielskiej z powodu wystąpienia w ich rodzinach różnego rodzaju sytuacji kryzysowych, jak

  • sieroctwo,

  • ubóstwo,

  • złe warunki mieszkaniowe,

  • brak pracy,

  • alkoholizm i inne uzależnienia,

  • ciężkie choroby

  • niezaradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych,

  • skutki przedwczesnego macierzyństwa.

W rodzinach zastępczych umieszcza się dzieci, których rodzice zostali trwale lub czasowo pozbawieni praw rodzicielskich lub władza ta została ograniczona.

Rodzina zastępcza daje dzieciom i ich rodzicom szansę, aby zaleczyć rany, odrodzić się i rozwinąć. Jej celem jest wzmocnienie rodzin naturalnych tak, aby dzieci mogły do nich wrócić, aby po zrozumieniu przyczyn kryzysu w swojej rodzinie umiały tworzyć trwałe związki na całe życie.


Jakie warunki trzeba spełniać, żeby zostać rodzicem zastępczym?

W myśl obowiązujących przepisów pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie nie pozostającej w związku małżeńskim, jeśli spełniają następujące warunki:

  • Dają rękojmię należytego wykonania zadań rodziny zastępczej, co zostało potwierdzone zaświadczeniem ośrodka prowadzącego przygotowanie do tej funkcji,

  • Mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

  • Korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich (nie byli karani),

  • Nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej ani też władza rodzicielska nie im została zawieszona,

  • Wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu,

  • Nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwa opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim,

  • Mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania,

  • Uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.

Spełnienie wszystkich w/w przesłanek pozwala ubiegać się o powierzenie funkcji rodziny zastępczej.



Jakie dzieci najczęściej trafiają do rodzin zastępczych?

  • dzieci z placówek opiekuńczo-wychowawczych,

  • dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo, niezaradnych, nie potrafiących funkcjonować w społeczeństwie,

  • dzieci z rodzin dotkniętych patologią społeczną (alkohol, narkotyki, przemoc w rodzinie i inne),

  • dzieci, których rodzice są chorzy psychicznie lub weszli w konflikt z prawem,

  • sieroty naturalne.



Formy rodzinnej opieki zastępczej

ADOPCJA

jest formą zastępczego środowiska rodzinnego, która powstaje na mocy orzeczenia sądu i niesie za sobą skutki podobne jak w przypadku rodziny naturalnej.

RODZINY ZASTĘPCZE SPOKREWNIONE

mogą ją utworzyć osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka

RODZINY ZASTĘPCZE NIESPOKREWNIONE

rodzina "obca", która tymczasowo bądź na stałe opiekuje się i wychowuje dzieci; rodzina taka pełni funkcję rodziców zastępczych bez zrywania więzi z rodziną biologiczną dziecka

RODZINY ZASTĘPCZE ZAWODOWE

umieszcza się w niej w tym samym czasie nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci; w przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie licznego rodzeństwa liczba dzieci może być większa

RODZINY ZASTĘPCZE ZAWODOWE SPECJALISTYCZNE

umieszcza się w niej dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji; w rodzinie tej może wychowywać się w tym samym czasie nie więcej niż troje dzieci.

RODZINY ZASTĘPCZE O CHARAKTERZE POGOTOWIA RODZINNEGO

umieszcza się w niej nie więcej niż 3 dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej niż na 12 miesięcy; w szczególnie uzasadnionych przypadkach pobyt dziecka może być przedłużony, jednak nie więcej niż o kolejne 3 miesiące.

RODZINNY DOM DZIECKA (placówka rodzinna)

RDD tworzy jedną, wielodzietną rodzinę dla dzieci w różnym wieku umożliwiając opiekę nad licznym rodzeństwem w warunkach zbliżonych do domu rodzinnego. W placówce rodzinnej przebywać może od 4 do 8 dzieci jednakże w szczególnie uzasadnionych przypadkach liczba dzieci może ulec zmniejszeniu lub zwiększeniu. Dzieci pozostają w niej do czasu powrotu do rodziny, umieszczenia w rodzinie adopcyjnej lub usamodzielnienia.


RODZINNA OPIEKA ZASTĘPCZA

Dotyczy zarówno sierot naturalnych oraz społecznych (rodzice są pozbawieni praw rodzicielskich trwale lub tymczasowo

Jest zawiązywana na określony czas – do momentu powrotu do rodziny biologicznej lub usamodzielnienia się

Nie powoduje więzi rodzinno - prawnej pomiędzy opiekunami a dzieckiem

Opiekun otrzymuje częściowy zwrot kosztów utrzymania dziecka

Akt urodzenia nie ulega zmianie (istnieje możliwość zmiany nazwiska dziecka na drodze administracyjnej)

Opiekun ma obowiązek umożliwiania dziecku kontaktu z jego rodziną biologiczną

Opiekunowie w niektórych typach opieki podpisują umowę zlecenia lub umowę o pracę, wtedy otrzymują wynagrodzenie za swoją pracę


ADOPCJA

Dotyczy naturalnych sierot oraz gdy rodzice biologiczni zrzekli się lub zostali pozbawieni praw rodzicielskich

Jest zawiązywana na całe życie

Dziecko adoptowane ma takie same prawa jak dziecko naturalne

Dziecko jest na całkowitym utrzymaniu rodziny adopcyjnej

Sporządzany jest nowy akt urodzenia dziecka (nowe nazwisko, możliwość zmiany imienia)

Dziecko jest całkowicie pozbawione kontaktu z rodziną biologiczną – jego jedyną rodziną staje się rodzina adopcyjna

Rodzice nie są zatrudniani z tytułu opieki nad dzieckiem